ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artışının devam edeceğine yönelik iletilerinin akabinde global piyasalarda doların güçlenmesiyle birlikte yurtiçinde de yükselişini hızlandıran dolar, gece 19 lira hududunu geçerek tarihi tepeye tırmandı. 19.1790 düzeyini gören dolar, dün günü 18.5810 lira ile kapatmıştı.
Küresel piyasalarda dalgalanma
Dünya genelinde enflasyonist baskıların süreceğine işaret eden gelişmeler mevcudiyetini korurken, merkez bankalarının agresif adımlarının resesyon riskini artırdığına dair telaşlar de giderek güçleniyor. Bu durum haftaya umutla başlayan hisse piyasalarında dalgalanmalara neden olurken, beklentilerin şekillenmesi açısından açıklanan datalar yakından takip ediliyor.
Fed’in para siyasetini belirleme konusunda enflasyonla birlikte en fazla dikkate aldığı bilgilerin değerli bir kısmı da bugün yayımlanacak. Bu kapsamda eylül ayına ait tarım dışı istihdam, işsizlik ve ortalama saatlik karlar datalarından Bankanın agresif adımlarının iş gücü piyasasında soğumaya yol açıp açmadığına dair sinyaller alınacak. Kelam konusu bilgilere dair beklentiler, tarım dışı istihdam artışının 315 binden 250 bin düzeylerine gerileyeceğine, işsizlik oranının yüzde 3,7’de sabit kalacağına işaret ediyor.
Veri öncesi para piyasası fiyatlamalarında, Fed’in kasım ve aralık aylarında siyaset faizini 75 baz puan artırmasına sırasıyla yüzde 75,9 ve yüzde 68,3 ile daha yüksek ihtimal veriliyor.
‘Fed faiz artırımlarını durdurmaktan hayli uzak’
Fed yetkililerinin açıklamaları da yakından izlenmeye devam edilirken, Minneapolis Fed Lideri Neel Kashkari, enflasyonu düşürmek için daha yapacak çok işleri oluğunu belirterek, “Enflasyonun tepe yaptığına dair neredeyse hiçbir ispat yok. Bu yüzden Fed faiz artırımlarını durdurmaktan hayli uzakta” dedi.
Chicago Fed Lideri Charles Evans da Fed’in siyaset faizinin 2023 baharına kadar muhtemelen yüzde 4,5-4,75 aralığına yükseleceğini söyledi.
Bu gelişmelerle New York Borsası’nda dün de satıcılı bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi yüzde 1,15, S&P 500 endeksi yüzde 1,02 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,68 kıymet kaybetti. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yükselişini sürdürerek yüzde 3,73 düzeylerinden yüzde 3,84’e çıktı. Dolar endeksi de yüzde 1,2’lik artışla 112,3’e yükseldi. ABD’nin endeks vadeli kontratları, yeni güne de satıcılı başladı.
Avrupa tarafında, dün yayımlanan Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) son toplantı tutanakları, Banka’nın agresif faiz artırımlarına devam edeceğini ortaya koydu. Enflasyonun çok yüksek olduğu ve uzun vadede maksadın üzerinde kalmaya devam edeceği belirtilen tutanaklarda, faiz oranlarının yıl sonunda yüzde 2’ye yükseleceği sinyali verildi.
Siyasi gelişmeler de gündemin odağındaki yerini korurken, Avrupa Birliği (AB), Rusya’ya karşı yaptırım listesine son devirde Ukrayna’da savaşı tırmandırmaktan sorumlu tuttuğu 30 yeni ismi ve 7 kuruluşu ekledi. Öte yandan Avrupa’da güç krizi ve bu kapsamda alınan önlemler de yakından takip edilirken, İngiltere’de bu kış güç ithalatının azalması sebebiyle günde üç saatlik elektrik kesintisi yaşanabileceği uyarısı geldi.
Bu gelişmelerle dün Avrupa borsalarında satıcılı seyir devam etti ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,37, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,78 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,82 paha kaybetti. Avro/dolar paritesi 0,9790 düzeylerine gerilerken, Almanya, İngiltere, İtalya ve Fransa’da 10 yıllık tahvil faizi yükselişini sürdürdü. Avrupa endeks vadeli kontratları, yeni güne de düşüşle başladı.
Asya tarafında, Çin’de Altın Hafta hasebiyle tatil devam ederken, bugün açıklanan bilgilere nazaran Japonya’da hane halkı harcamaları ağustosta yıllık yüzde 5,1 artışla beklentilerin altında kaldı. Öte yandan dünyanın önde gelen çip üreticilerinden AMD ve teknoloji şirketi Samsung Electronics’in 3. çeyrek karları beklentileri karşılamadı. Her iki şirketin azalan tüketici talebi nedeniyle son çeyrekte de karlılığın düşeceğine işaret etmesi ise teknoloji şirketleri öncülüğünde Asya borsalarında kayıpları beraberinde getirdi. Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,7, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,4 ve Hindistan’da Sensex endeksi yüzde 0,4 düşüşle seyrediyor.