Erdoğan’la Putin’le geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği görüşmenin akabinde İngiltere ve Amerika’nın tesirli gazeteleri Financial Times ve Washington Post’ta Rusya’ya yönelik yaptırımların Türkiye üzerinden delinebileceğini tez eden haberler yayınlandı. Financial Times, Avrupa Birliği diplomatlarına dayanarak, bu türlü bir durumda Türkiye’nin de yaptırımlarla karşılaşacağı tehdidini de savurdu…
Bu istikametteki haberler yeni de değil, kısa mühlet evvel de İtalya’nın önde gelen gazetelerinden Corriera della Sera, İtalyan şirketlerinin Rusya’ya ihracat yapmak için Türkiye’yi aracı ülke olarak kullandığını öne sürmüştü. Gazeteye nazaran olağanda İtalya’nın Türkiye’ye aylık ihracatı 1 milyar doları aşmazken Haziran’da 1.4 milyar dolara yükselmesi bunun işaretiydi. Kimi nakliyat şirketlerinin yöneticileri de gazeteye bu iddiayı doğrulamıştı…
Bu tezleri Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar’a sordum. Dikkatli bir lisan kullanarak şunları söyledi: “Yaptırımların delinmesiyle ilgili tüm haberleri takip ediyoruz ve gerektiğinde Türkiye’yi bilgilendiriyoruz. Ancak bu bahiste net kanıtlarımızın olması gerekiyor. Türkiye bize yaptırımların delinmesine aracı olmayacaklarını bildirdi. Cumhurbaşkanlarımız ve devletlerimiz ortasında yeterli bir ilgi var ve Türkiye’nin dediklerine inanıyoruz. Lakin bunun bir medya yorumumu mu yoksa münasebetleri olan bir gerçek mi, araştırmamız gerek.”
‘Türkiye’nin katılması memnun ederdi ama…’
Bodnar, Türkiye 2014’ten beri Rusya’ya yönelik yaptırımlara dahil olmadığını da vurgulayarak, “Elbette yaptırımlara katılması bizi memnun ederdi fakat Türkiye’nin kendi çıkarları olduğunun farkındayız. Biz Ukrayna ve Türkiye ortasındaki alakaların geliştirilmesine odaklanacağız” diye konuştu.
‘Ayda 100 gemi göndermeyi planlıyoruz’
Bodnar’la konuştuğum bahisler ortasında, Türkiye’nin nezaretinde Ukrayna limanlarından başlayan tahıl ihracatı da vardı. Büyükelçi’yle röportaj yaptığım Cuma günü Ukrayna limanlarından üç gemi ayrılmıştı. On yedi geminin de sefere hazır olduğunu belirten Bodnar, planlarının ayda 100 gemi çıkarmak olduğunu belirtti. Bu, ayda 3 milyon tonluk tahıl ihracatı manasına gelecek. Bodnar’ın verdiği bilgiye nazaran savaş öncesinde büyük kısmı Ortadoğu’da bulunan 400 milyon insan Ukrayna tahılına bağlı olarak besleniyordu. Savaş sonrasında Ukrayna’nın ihracatı durunca Mısır, Tunus üzere ülkelerde ekmek fiyatlarının çok arttığını ve bu ülkelerin büyük bir istikrarsızlığa sürüklendiği biliniyor. Ukrayna limanlarından ihracatın sürmesi bölgenin istikrarı için kritik.
Büyükelçi Bodnar, ellerinde geçen yıldan kalma 20 milyon ton tahıl olduğunu belirtti. Ukrayna geçen yıl 61 milyon tondan fazla ihraç etmişti. Bunun kıymetli bir kısmı, savaşta Rusya’nın eline geçen kentlerde üretilmişti.
Ukrayna’dan çalınan tahıllar…
Ukrayna, bir müddettir Rusya’nın tahıllarını çalıp Kırım üzerinden sattığını söylüyor. Çalınan tahılın Türkiye’ye getirilerek dünya pazarlarına gönderildiği de argüman ediliyor.
Türkiye’nin Ukrayna’dan çalınan tahıllar konusunu yakından izlediğini belirten Bodnar şunları söylüyor: “Ruslar genelde geçersiz dokümanlar kullanıyorlar. Bu da Türk makamlarının kontrolünü zorlaştırıyor. Rusya’nın bunu devam ettirmek için mümkün olan tüm yolları deneyeceğini düşünüyorum. Ancak umuyorum ki, Türk makamları ile işbirliği içinde bu mevzuyu çözeceğiz.”
‘Türkiye’nin savaş hatalarının araştırılmasına katılmasını istiyoruz’
Ukrayna’da savaş hataları işleyenlerin cezalandırılmasını istediklerini de belirten Bodnar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Türkiye’nin anlamasını istiyoruz ki, hatalılar cezalandırılmazsa hatalar tekrarlanır. Ukrayna’nın savaş hatalarının araştırılmasını Türk uzmanlarının katılması bizi memnun eder.”