Dünya gazetesi müellifi Alaattin Aktaş, “TÜİK’ten göz yaşartan fiyat toplama hassasiyeti!” başlıklı yazısında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun akaryakıt fiyatı hesaplama sistemini ele aldı. Aktaş, fiyatlara artırım geleceği haberinin duyulduğu gün araç sahiplerinin artırımdan kurtulmak için daha fazla akaryakıt aldığına işaret etti.
TÜİK’in hesaplaması nasıl?
Aktaş, TÜİK’in ‘hesap kurnazlığının’ da burada devreye girdiğini belirterek, uygulanan prosedürü şöyle anlattı:
“Zammın öğrenildiği günlerdeki satış ölçüsü, öbür günlere nazaran fazla oluyor. İşte bu kademede TÜİK’in o hassas ölçümü devreye giriyor. Bugün akaryakıtın litresi örneğin 28 lira ve gece yarısı 2 lira artırım gelecek ve yarınki fiyat 30 lira olacak. Vatandaş bugün akın etti istasyonlara ve örneğin 1000 litre akaryakıt satıldı. Sonraki gün ise 30 liralık fiyattan lakin 400 litre satış gerçekleşti. TÜİK, ’28 ve 30’un ortalamasını alıp 29 demek yanlışsız olmaz; fiyatı satış ölçüsüyle ağırlıklandırmak gerek’ yaklaşımıyla hesaplama yapıyor ve doğal olarak ortalama fiyat 29’un altında kalıyor.”
‘TÜİK’in sırrı çözüldü’
“TÜİK’in enflasyon hesaplamasında akaryakıt fiyatlarını nasıl olup da ortalamadan daha düşük aldığının sırrı çözüldü: Fiyat, satış ölçüsüyle ağırlıklandırılarak hesaplamaya dahil ediliyormuş, katiyetle gerçek bir yöntem” diyen Aktaş, “Ama birebir prosedürün başta araba olmak üzere öbür kalemler için de uygulanması gerekir. Arabada bu formül izlenir mi kuşkuluyuz; zira o vakit enflasyon daha yüksek görünür” değerlendirmesinde bulundu.