İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Dünyada son 4 yıldır en çok insani yardım yapan ülke olmasıyla, dünyaya verdiği ilhamla Türkiye, artık afet idaresinde de global bir oyuncudur” dedi.
Bakan Soylu, Ankara’da Afet ve Acil Durum İdaresi (AFAD) Başkanlığı ve Memleketler arası Arama Kurtarma Danışmanı Kümesi (INSARAG) koordinesinde düzenlenen milletlerarası sarsıntı tatbikatının açılışına katıldı. Bakan Soylu, 4 gün sürecek tatbikata 33 ülkeden iştirakin olduğunu belirterek, “Buradan en büyük beklentimiz ‘ilham’ olmalıdır. Daha inançlı bir dünya için ilham, daha başarılı bir global afet idaresi için ilham” dedi. Bakan Soylu, Pakistan’ın 3’te 1’inin selden etkilenmiş durumda olduğunu hatırlatarak, “Ama şu ana kadar içi yardım gereci dolu 15 uçak seferi, 13 uygunluk treni seferi yaptık. Bunu yalnızca para ve fiziki güçle değil, ilhamla yaptık. Afetler, ülkeleri en kolay bir ortaya getiren güvenlik sıkıntısıdır. Göç idaresi yapıyoruz, terörle uğraş yapıyoruz, global uyuşturucu ticaretiyle çaba ediyoruz ve hepsinde, memleketler arası iş birliği davetleri yapıyoruz. Lakin hiçbirinde afetle çabada olduğu kadar süratli karşılık alamıyoruz. Biz buradaki ilhamı, buradaki birlikteliği dünyadaki öbür sorun alanlarına gerçek genişletebilirsek; kim bilir, tahminen 21’inci yüzyılı ‘güvenlik yüzyılı’ olarak değil, ‘iyilik yüzyılı’ olarak tekrar isimlendirebiliriz” sözlerini kullandı.
‘TAMP’ı 3 yıldır muvaffakiyetle uyguladık’
Bakan Soylu, Türkiye’deki afet idaresinin, ‘afet öncesi hazırlık’, ‘afet anı müdahale’ ve ‘afet sonrası iyileştirme’ olmak üzere 3 başlıkta tekrar kurgulandığını söyleyerek, “Bu her 3 başlık için stratejik planlar oluşturuldu. AFAD Başkanlığı; afet idaresinin çatı kuruluşu olarak belirlendi. Bir yandan Türkiye’nin afet siyasetinin uygulayıcısı oldu, kendi içinde fiziki bir afet idare kapasitesi oluşturdu; bir yandan da sivil toplum kuruluşları da dahil olmak üzere, afetle ilgili tüm kurumların uyumunu sağlayarak, bütünleşik bir afet idare modeli ortaya koydu. AFAD şimdi çok genç bir kurum; lakin kısa vakitte değerli bir uzaklık kat ettiğimize inanıyoruz. Bilhassa önemli bir ‘afet anı müdahale’ kapasitesi oluşturduk. ‘TAMP’ olarak bilinen, ‘Türkiye Afet Müdahale Planı’ ismini verdimiz bir stratejik planımız var ve son 3 yıldır karşılaştığımız her afette, bunu muvaffakiyetle uyguladık. Bu sayede, alanda hiçbir karmaşa yahut uyum eksikliği yaşamadık. Planda; afetlerin niteliğine nazaran oluşturulmuş 28 hizmet kümesi var. Her kurum ve kuruluşun hangi cins afette ne yapacağı, sorumluluk alanları, kiminle çalışacağı, bu planda ayrıntılarıyla belirlenmiştir” dedi.
‘245 bin gönüllünün eğitimi devam ediyor’
Bakan Soylu, ‘Afet İdare Karar Takviye Sistemi’ (AYDES) isimli bir bilişim altyapısının olduğunu belirterek, “Fiziki açıdan Türkiye çapında kurulan 27 afet bölgesel lojistik depo ve 54 lojistik takviye depomuz var. Afet gönüllülük sistemimizi kurduk. Avrupa ve Amerika’da evvelce beri var. Biz 2019’da kurduk; lakin kısa vakitte çok önemli aralık aldık. 566 bin müracaat aldık, halihazırda 150 bin temel AFAD gönüllümüz var. Bunlar online eğitim almış gönüllülerimiz. 245 bin gönüllünün eğitimi devam ediyor” dedi.
‘Yerel takviye takımlarımızı kuruyoruz’
Bakan Soylu, 2020 yılında, AFAD Başkanlığı’nın arama kurtarma takımlarına akreditasyon vermeye başladığını söyleyerek, “Bugüne kadar 61 gruba akreditasyon sertifikası verilmiştir. Bunların toplam üye sayısı bin 629 kişidir. Ayrıyeten 54 vilayette mahallî dayanak grupları kurmak için çalışmalara başladık. Şu ana kadar 48 ilimiz ve 32 ilçemizde 15 bin 381 bireye eğitim verdik. Bunun yanı sıra korucularımızdan da lokal dayanak grubu kurmak için bir adım attık. 2022 amacımız olan 26 vilayette eğitimleri tamamladık ve toplam 4 bin 624 kişilik korucu takviye gruplarımızı oluşturduk. Yaptığımız bu çalışmaları ve oluşturduğumuz bu takımları, bilhassa tüm vilayetlere yaymaya çalışıyoruz; zira bizim ülkemiz, her noktasında bir afet coğrafyası üzerinde bulunuyor. Sarsıntı fay sınırları hem bizim ülkemizde, hem komşu ülkelerde bizi tehdit ediyor; zelzele riski nispeten düşük olan bölgelerimizde de sel tehlikesi yüksek. İklim değişiklikleri sebebiyle, evvelden ülkemizde bulunmayan hortum tehdidi de kimi vilayetlerimizde görülmeye ve hasar vermeye başladı. İşte bu sebeple, bütün çalışmalarımızı ülke geneline yaymaya çalışıyoruz” sözlerini kullandı.
’59 bin 430 tatbikat gerçekleştirdik’
Bakan Soylu, vilayetlere özel risk tahlilleri yapıldığını da belirterek, “81 ilimiz için vilayet risk azaltma planları (İRAP) hazırladık. Üniversiteler ve ilgili kurumlarla gerçekleştirdiğimiz çok önemli bir çalışmadır. İRAP’larda 26 afet çeşidi ile ilgili, 12 bin 580 hareket belirlenmiştir. 162 çalıştay gerçekleştirilmiş, 99 üniversiteden 289 akademisyen iştirak sağlamıştır. Bu vilayet planlarını yeniden akademik bir çalışmayla bir ortaya getirerek, Türkiye vilayet risk azaltma planımızı oluşturduk ki bu da afet öncesi etabının temel planını oluşturmaktadır. Afet öncesi ile ilgili olarak 2021 yılını afet eğitim yılı, 2022 yılını da afet tatbikat yılı ilan etmiştik. 2021 yılında 56 milyon şahsa afet farkındalık eğitimlerimizi ulaştırdık. Lakin bunu 2022 yılında da devam ettirdik. Bu yılki gayemiz 30 milyon şahsa ulaşmaktı; şu ana kadar 23,6 milyon bireye ulaştık. 2022 yılını tatbikat yılı ilan ederek, 2021 yılında eğitim verdiğimiz insanlara bir de tatbikat yaptırmayı hedefledik. 2022 yılı için 54 bin tatbikat planlamıştık. Şu ana kadar hastane tahliye, AVM yangın ve tahliye, 52 bin 164 okul ve üniversite tahliye tatbikatı üzere daha pek çok farklı branşta toplam 59 bin 430 tatbikat gerçekleştirdik. Bu sayıyı daha da arttırmaya devam ediyoruz” dedi.
‘Son 3 yılda art geriye önemli afetlerle karşılaştık’
Soylu, afet anı ile ilgili daima yenilikler ürettiklerini bildirerek, “Özellikle AFAD taşınabilir isimli telefon uygulamamız, vatandaşlarımız tarafından da çok olumlu karşılandı. Bu uygulamayla, enkaz altında kalan bir kişinin tek tuşla yer ve pozisyon bildirmesi, acil davet atması mümkün oluyor. Birebir vakitte, öteki vatandaşlarımızı da afet toplanma alanlarına yönlendiriyor. Bunun üzere daha farklı uygulamalarımız ve kendi kurumsal altyapımızda önemli bir afet bilişim atağımız kelam mevzusudur. Son 3 yılda yaşadığımız tüm afetlerde muvaffakiyet sağladık. En büyük kaygımız afet alanında karmaya ve koordinasyonsuzluktu, bunu da yaşamadık. Münasebetiyle değerli bir virajı atlattık. Ve inanıyorum ki tüm bu kapasitesiyle dünyada son 4 yıldır en çok insani yardım yapan ülke olmasıyla, dünyaya verdiği ilhamla Türkiye artık afet idaresinde de global bir oyuncudur” sözlerini kullandı.
Türkiye’de afet yönetimi
12 Ağustos 2021 itibariyle çoğunluğu Akdeniz, Ege, Marmara, Batı Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki 49 vilayette 299 orman yangını meydana gelmiş 8 kişi hayatını yitirmişti. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Türk Hava Kurumu yangınlara müdahalede geç kalmış ve kamuoyundan tenkit almıştı. Orman yangınlarına müdahalede bulunacak bir yangın söndürme filosunun olmaması, Türkiye’de yetersiz sayıda yangın söndürme uçağının olması, olanların da hangarda beklemesi sebebiyle yangına müdahale gecikmişti.
Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölgesi’nde ise sel meydana gelmiş Kastamonu, Sinop ve Bartın vilayetlerinde kendini gösteren sel ve su baskınlarında 82 kişi hayatını kaybetmiş, 228 kişi ise yaralanmıştı. Bozkurt ilçesinde selde yıkılan ve en az 20 kişinin hayatını kaybettiği Ölçer Apartmanı’nın dere kenarına inşa edildiği, temelinin ise bir kat olduğu anlaşılmıştı. halktv.com.tr’ye konuşan Ölçer Apartmanı’nın müteahhiti Mehmet Özkan ve kardeşi Davut Özkan yıkımın sorumlusunun inşaata müsaade veren belediye olduğunu söylemişti.
Sinop’ta selde dokuz yurttaşın hayatını yitirdiği felakette tomruk deposundan çıkan tomruklar selin tesirini arttırmış, Ayancık ilçesinin eski Kaymakamı Çağlayan Kaya, beş yıl evvel Orman İşletme Müdürlüğü’nün müsaadesiz formda tomruk deposu kurduğunu tespit etmişti.
Bütün bunlar olurken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan orman yangınları ve sel felaketi yaşayan bölgelere gidip, otobüsten yurttaşlara çay fırlatmıştı.