Tarihçi – müellif Prof. Dr. İlber Ortaylı, Lozan Antlaşması’na ait bir yazı kaleme kaldı. Lozan Antlaşması’nda toprak bırakıldığında dair argümanların palavra olduğunu belirten Ortaylı, “Lozan Antlaşması bir zaferdir” dedi.
“1922’de Mudanya Mütarekesi’nde Türk ordusu nereye girmişse oralar elde kaldı. Lozan’da toprak bıraktığımız yanlışsız değildir. İktisadi menfaatlerini, Avrupa devletlerinin hiçbiri kaybetmek istemedi lakin yeni Türkiye bu bahiste hiçbir taviz vermedi ve kapitülasyonları kaldırdığını tasdik ettirdi. Lozan Antlaşması bir zaferdir” değerlendirmesini yapan Ortaylı, yazısında şu tabirlere de yer verdi:
“Ankara’da Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin kurulması ve mevcut Anadolu direnişinin etrafında ordunun da süratle teşkili, Sevr’in Ankara tarafından reddine, İstanbul’da da meclis yerine teşkil edilen bir Şura’da tasdik edilse de sonuncu imza sürecinde takılmasına kaldı. Yeni Türkiye, yeni bir muahedeye gidecekti. Ne var ki Londra Konferansı olsun, Fransız-İngiliz uzlaşması olsun, iki devlet ortasındaki bütün uzlaşmazlıklara karşın Türklerin anavatan hâkimiyetini ve özgürlüğünü tanımaktan uzaktı. Bu nedenle 1922’de Mudanya Mütarekesi’nde Türk ordusu nereye girmişse oralar elde kaldı. Lozan’da toprak bıraktığımız hakikat değildir. İstirdad ettiğimiz; yani kurtardığımız bütün memleket kesimleri Lozan’da elde kalacaktır.”
