Küresel iklim değişikliğinin tesirleriyle yağış rejiminin değiştiği Karadeniz Bölgesi’nde, bilhassa sarp yamaçlarda oluşan heyelanlar, can ve mal kayıplarına neden oluyor. Kaya düşmelerine karşı, kara yollarında tedbirler artırılırken, endüstriyel dağcıların yürüttüğü çalışmalarla da çelik ağ çekilen yamaçlar, kaya tehdidinden arındırılıyor. Bölgede tespit edilen riskli kayaların düşürülerek temizlenmesi gerektiğini savunan uzmanlar, tıraşlama sistemiyle eğim azaltılacak riskli yamaçlara, ‘teras’ formu verilmesini öneriyor.
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, bölgede yüksek rakımlı dağ yollarının yanı sıra Karadeniz Kıyı Yolu’nda kaya düşmesi nedeniyle meydana gelen birçok kazaya dikkat çekip, alınması gereken tedbirleri anlattı. Bölgenin jeolojik özelliği nedeniyle yamaçların tehlike yarattığını belirten Bektaş, “Bölgenin jeolojik özelliğini dikkate alırsak dik yamaç, faylı, kırıklı ve ayrışmış olduğu için volkanik kayaçlar çok yağışlarda yer çekiminin de tesiriyle yamaçlar tehlike yaratıyor. Yola büyük biçimde bloklar düşüyor. 90 derecelik eğimli dik yamaç faylarla parçalanmış baklava dilimi halinde parçalanmış bloklara ayrılmış ve bu bloklar gravite tesiriyle çok yağışların da tesiriyle kayıyor. Bu cins riskli yamaçlarda katiyen yamaç eğimini düşürmek lazım” diye konuştu.
‘Yamaç eğiminin düşürülmesi gerekir’
Riskli bölgelerde yamaç eğiminin düşürülmesi gerektiğini söyleyen Bektaş, “Bu olay birinci değil, son da olmayacak. Şayet bu formda devam ederse bilhassa global ısınmaya bağlı Doğu Karadeniz’deki yaz yağışları da kendini hissettiriyor yahut artıyor. Hasebiyle çok yağışlar sonucunda kara yollarında bu tıp felaketlerin yaşanması kaçınılmazdır. Şayet tedbirler alınmazsa. Çok riskli yerlerde kesinlikle suretle tel örgüyle kafesleme yahut yamaç eğiminin düşürülmesi gerekir ki karayolları mühendisleri aslında bunu biliyor. Lakin değerli olan bunu proje haline getirmek ve finansın sağlamak” tabirlerini kullandı.
‘Kitle hareketlerini önleyici önlemler alınmalı’
Prof. Dr. Bektaş, kara yolunun yamacındaki kitle hareketlerini önlemenin çeşitli yolları olduğunu aktararak, şöyle devam etti:
“Her yamacın özelliğine bağlı olarak kimi yerde kafesleme yaparsınız. Kafesleme daha çok moloz akması biçiminde küçük akmaları önleyebilir fakat büyük çapta kitle hareketi bekliyorsanız o yerde kesinlikle suretle yamacın eğimini düşürmeniz gerekir yahut yamacı teraslamanız gerekir ki kitle hareketlerini önleyebilelim. Kıymetli olan burada ister heyelan olsun, ister ki kaya düşmesi olsun, hepsi kitle hareketidir. Kitle hareketlerini önleyici önlemlerin alınması lazım. Sizin orada bahsedilen kafesleme her vakit geçerli bir yol değildir. Bölgenin jeolojik özelliklerine bağlı olarak kafesleme olabilir lakin birden fazla yerde de dik olan şevi veya ta yamacın eğimini kesinlikle suretle tıraşlayarak eğimi düşürmek lazım yahut kademeli bir halde yamaç gravite tesirini azaltmamız lazım.”