Türkiye’de jenerasyonu tükendiği sanılan Anadolu leoparı, mayısta 48 yıl ortadan sonra birinci defa görüldü. Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Anadolu leoparının fotokapanla görüntülendiğini ve artık Anadolu’da varlığının belirlenmiş olduğunu belirtti. 4 farklı noktada belirlenen Anadolu leoparı, mayıs ayından sonra yine fotokapanla görüntülendi. Bakanlık, Anadolu leoparının fotokapana yansıyan yeni imajlarını Twitter’dan paylaştı. Açıklamada, “Ülkemizde varlığı kanıtlanan Anadolu leoparını bir sefer daha görüntüledik. Kuşağın artsın çoğalsın, bu topraklarda daima var olasın. Anadolu leoparını izlemeye devam edeceğiz” denildi.
4 farklı alanda tespit edildi
Bakanlığın, jenerasyonu tehlike altındaki Anadolu leoparının Türkiye’de tespiti ve korunması için yürüttüğü çalışmalar ise sürüyor. Ankara’nın Beypazarı ilçesinde 1974 yılında öldürülen Anadolu leoparının bu cinse ilişkin son birey olduğu ve Türkiye’de jenerasyonunun tükendiği düşünülürken, Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü’nün arazi çalışmaları sırasında 25 Ağustos 2019’da erkek leopara ilişkin iz ve işaretlere rastlanıldı. Ülkede leopar cinsinin tekrar tespit edilmesi sonucu nüfus artışı, endüstrileşme ve orman yangınları üzere habitat tahribatına yol açan etmenlerin yanı sıra çok kaçak avcılık üzere kısıtlayıcı faktörler nedeniyle çeşidin jenerasyonunun her geçen yıl azalma eğiliminde olması da ‘ulusal hareket planı’ hazırlama çalışmalarını gündeme getirdi. Bu kapsamda sistematik data toplama çalışmaları başlatıldı. Süreç içinde Türkiye’de, farklı bölgede yapılan çalışmalarda, bir erkek leopar daha tespit edildi. DKMP Genel Müdürlüğü’ne gelen ihbarların değerlendirilmesiyle ülkede en az 4 farklı alanda leopar olduğu belirlendi.
Leopar aksiyon planı
Kapsamlı araştırma ile mevcut, potansiyel yaşama alanlarının belirlenmesi için ‘Leopar Araştırma Birimi’ oluşturularak, ‘Leopar Aksiyon Planı’ çalışmaları başlatıldı akabinde Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi, Düzce Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Dünya Tabiat ve Doğal Kaynakları Muhafaza Birliği Kedigiller Uzmanlar Kümesi ve DKMP 6’ncı Bölge Müdürlüğü’nden uzmanların yer aldığı proje için TÜBİTAK’a müracaatta bulunuldu. Hazırlık kademesindeki hareket planında, Türkiye’de ‘Anadolu leoparı’ olarak anılan alt tıbbın yayılış haritasının tekrar oluşturulmasına ehemmiyet verildi. Bunun yanı sıra Anadolu leoparının bulunması olası alanlarda iz, dışkı, leş üzere işaretlerin araştırılması, yöre halkı ile görüşülerek bu alanlardaki cinslerin tespiti, müdafaa ve geliştirilme önlemlerinin alınarak uygulamaya konulması bilhassa popülasyonun geleceği için dişi birey bulunması da aksiyon planının hususları ortasında yer aldı.
‘Anadolu leoparı’ bilimsel isim kabul edildi
Ayrıca 20-22 Eylül 2022’de Göçmen Cinsler Mukavelesi Orta Asya Göğüslü Çalışma Kümesi kapsamında, 1’inci Leopar Menzil Ülkeleri Toplantısı, Gürcistan’da gerçekleştirildi. Toplantıda, öncelikle bu ülkelerde yayılış gösteren ve daha evvelce farklı alt tipler olduğu düşünülen Kafkas leoparı (P. pardus ciccaucasica), İran leoparı (P. pardus saxicolor) ve Anadolu leoparının (P. pardus tulliana) yapılan genetik çalışmalar sonucunda tıpkı alt cinsler olduğu bilgisi sunuldu. Bu nedenle bilimsel isimlendirme kuralları gereği, birebir tipe verilen farklı isimlerden birinci evvel verilen ismin kabul edilmesi kuralına nazaran ‘P. pardus tulliana’ (Anadolu leoparı) ismi, tüm coğrafyada görülen alt cins için bilimsel isim kabul edildi. Bu toplantıda ayrıyeten bu alt cins için bir bölgesel hareket planı hazırlanarak kabul edildi.
