Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olarak kabul edilen imalat sanayii performansında en süratli ve emniyetli referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (satın alma yöneticileri endeksi) mayısta bir önceki aya göre yatay seyrederek 49.2 düzeyinde gerçekleşti. Bilgi, imalat sektöründe faaliyet koşullarının ölçülü düzeyde olmakla birlikte üst üste üçüncü ay bozulduğunu gösteriyor.
Talepteki azalması etkiliyor
Talepte devam eden durağan seyir mayıs ayında hem üretim hem de yeni siparişlerin ivme kaybetmesine neden oldu. Böylece yavaşlama eğilimi üretimde 6 aya, yeni siparişlerde 8 aya ulaştı. Diğer yandan her iki göstergede de azalışın sürat kesmesi göreli bir iyileşme manasına geldi. Bu ortada yeni ihracat siparişlerinde son iki yılın en süratli düşüşü yaşanırken kimi firmalar Avrupa’daki ekonomik yavaşlamaya dikkat çekti.
İstihdamdaki artış trendi 24 aya çıktı
Kapasite genişletme çabalarının bir parçası olarak imalatçılar istihdamı artırmaya devam etti. İstihdamdaki artış ölçülü düzeyde gerçekleşmekle birlikte trend olarak 24 aya ulaştı. Mayısta yeni siparişlerin yavaşlaması ve istihdamın artmaya devam etmesi firmaların birikmiş işlerini azaltabilmelerini sağladı. Bu ortada yeni ihracat siparişlerindeki zayıflık, stok düzeylerindeki artışı destekledi. Girdi stokları son altı ayda birinci kere artarken sonuncu ürün stokları sekiz aylık düşüşün akabinde toparlanma gösterdi. Sonuncu ürün stoklarındaki artış Eylül 2015’ten beri en yüksek süratte kaydedildi.
Enflasyonist baskıların hafiflediğine yönelik işaretler ikinci çeyrek ortasında da devam etti. Ham unsur fiyatlarındaki artışa ve döviz kurundaki dalgalanmalara bağlı olarak girdi maliyetleri süratle artsa da enflasyon oranı üst üste beşinci ay geriledi ve Şubat 2021’den beri en düşük düzeyde gerçekleşti. Sonuncu ürün fiyatlarındaki artış da önceki aya göre daha düşük seyretti.
Tedarik zincirlerindeki aksamalar nisan ayına göre oldukça hafifledi ve böylece tedarikçi performansındaki bozulma Eylül 2020’den beri en ölçülü düzeyde ölçüldü.
“Şirketler, ihracat siparişlerinde zorlandı”
Dataları kıymetlendiren S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Son aylarda yaşanan zorluklar, Türk imalat sektöründeki talebin mayıs ayında da durağan kalmasına yol açtı. Firmalar, Avrupa’daki ekonomik yavaşlama nedeniyle yeni ihracat siparişi almakta zorlandı. Bununla birlikte iş yapma koşullarının yakında iyileşmeye başlayabileceği yönünde kimi sinyaller dikkat çekti. Örneğin tedarik zincirlerindeki aksamalar Eylül 2020’den beri en sonlu düzeyde gerçekleşirken maliyet enflasyonu üst üste beşinci ay geriledi. Bu kısmi iyileşmelerin siparişlerde tekrar büyümeyle sonuçlanması durumunda, istihdamda süregelen artış trendi firmaların bu sürece hazır olmasını sağlayacak.”