CHP İzmir Milletvekili Özcan Purçu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yeni toplumsal konut projesini ve Suriyelilere TOKİ tarafından bedelsiz konut yapıldığı argümanını Meclis gündemine taşıdı. Purçu; Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a, “TOKİ tarafından 200 bin Suriyeliye ücretsiz konut yapıldığı tezi yanlışsız mudur? Bu sav hakikat ise kendi vatandaşlarımıza 600-800 bin lira civarında bir bedelli konut projeleri açıklanması, toplumsal devlet prensibi de göz önünde bulundurularak nasıl açıklanabilir” diye sordu.
Özcan Purçu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı yeni toplumsal konut projesi ve Suriyelilere TOKİ tarafından bedelsiz konut yapıldığı savıyla ilgili Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi verdi. Purçu, önergesinde şunları kaydetti:
“Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesi olarak sunulan ‘TOKİ Toplumsal Konut Projesi’nin ayrıntıları geçtiğimiz günlerde kamuoyu ile paylaşılmış ve müracaat koşulları açıklanmıştır. Proje kapsamında dar gelirli vatandaşların mesken sahibi olmasına yönelik projedeki 250 bin konut, yaklaşık 362 milyar liralık yatırımla inşa edileceği söz edilmiştir. Vatandaşlarımızın bu projeden yararlanabilmesi için açıklanan kaidelerden kimileri şunlardır: Aylık hane halkı gelirinin en fazla net 16 bin lira, İstanbul ili için ise 18 bin lira olması. Konutların yüzde 10 peşinat ve 240 ay vade ile satılması. Hak sahiplerinin konutlarına ilişkin kalan borç bakiyesi ve aylık taksitler her yılın ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kere, bir evvelki 6 aylık periyottaki memur maaş artış oranı dikkate alınarak idarece tespit edilen oranda artırılması. Anahtar teslim tarihinde, 3065 sayılı KDV Kanunu kapsamında geçerli KDV oranı üzerinden tahakkuk edecek Katma Kıymet Vergisi fiyatının peşin olarak tahsil edilmesi.
2019 sonunda duyurulan proje
Hükümetin seçimlere kısa bir mühlet kala açıkladığı proje, 2019 yılında TOKİ’nin başlattığı 100 bin toplumsal konut projesiyle ilgili ise şikâyetleri yine gündeme taşımıştır. Vatandaşlarımız 2019 başlatılan projede yaşanan gecikmelerden kaygı yanarken TOKİ ise resmi toplumsal medya hesabından verdiği yanıtlarda birtakım projelerde ihale bile yapılmadığını kabul etmektedir. Kimilerinde ise ihale kıymetlendirme süreci devam ediyor. 2019 sonunda duyurulan projede inşaatların ne vakit başlayacağı ve tamamlanacağı ise hâlâ soru işareti.
‘Konut taksitlerini dar gelirlilerin ödemesi mümkün değil’
Konut taksitlerini gaye kitle olan dar gelirlilerin ödemesinin mümkün olmadığı görülürken inşaat dalının en temel yapı materyallerinden olan demir ve çimento fiyatlarının çabucak hemen her ay artırım görmesi, bir öbür sorun olarak ortaya çıkmaktadır. TÜİK datalarına nazaran; inşaat maliyet endeksi, 2022 yılı haziran ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 106,87 arttı. Bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran materyal endeksi yüzde 130,59, personellik endeksi yüzde 45,67 arttı. 2017 yılında tonu bin 700 ila bin 800 TL civarında olan demir fiyatları, 2022 yılında ortalama 15 bin 200-15 bin 600 TL’ye yükselerek 6 yılda ortalama yüzde 780 artmıştır.”
‘TOKİ’nin bitiremediği projeler’
CHP’li Purçu, Bakan Kurum’a şu soruları yöneltti:
“TOKİ tarafından 2012 ve 2022 yılları ortasında kaç konut projesi başlatmıştır? Bu projeler hangileridir? Kaç konutu kapsamaktadır? Bu projelerden hangileri tamamlanmıştır? Vatandaşa kaç konut teslim edilmiştir?
TOKİ’nin 2012 ve 2022 yılları ortasında başlatıp bitiremediği projesi sayısı nedir? Hangileridir? Mağdur olan hak sahibi sayısı nedir? Bu vatandaşlarımızın mağduriyetinin giderilmesi için bugüne kadar hangi adımlar atılmıştır?
TOKİ’nin 2012 ve 2022 yılları ortasında başlatıp bitiremediği projeler için kaç tazminat davası açılmıştır? Dava sayılarının yıllara nazaran dağılımı nedir? Bu davalar nedeniyle TOKİ tarafından ne kadar tazminat ödenmiştir?
Konut taksitleri
TOKİ’nin son olarak kamuoyu ile paylaştığı Toplumsal Konut Projesi’nde taksitlerin her yıl memur maaşına endeksli hale getirilmesi yeni bir ödeme mağduriyeti yaratmayacak mıdır? İktisadın ‘ışıl ışıl’ ve canlı olduğu sav edilen bir periyotta konut taksitlerinin aylık ödemelerinin memur maaşına endeksli olmasının münasebetleri nedir? Yüksek enflasyon karşısında dar gelirlilerin yaşadığı ezalar da dikkate alınarak, TOKİ aylık taksit ödemelerinin sabit hale getirilmesi konusunda yapılan bir çalışma var mıdır? 2012 ve 2022 yılları ortasında her yıl için farklı ayrı olmak üzere TOKİ’den konut alıp taksitini ödeyemeyen kişi sayısı kaçtır? Vilayetlere nazaran dağılımı nedir? Bunlardan kaçı için yasal süreç başlatılmıştır? Vilayetlere nazaran dağılımı nedir?
‘Kura çekilişinin 6 ay sonra yapılmasının münasebeti nedir’
İnşaat gereçlerinin yüksek oranda artırım gördüğü bir devirde hayata geçirilmek istenen projenin devlet dayanağı olmadan tamamlanması mümkün olabilecek midir? TOKİ’nin vatandaşa ek maliyet yüklemeyeceğinin garantisi nedir? TOKİ konutları için kura çekilişinin 6 ay sonra yapılmasının münasebeti nedir? TOKİ konutları için başvuran ve 6 ay boyunca toplanan aidatlar, kurada ismi çıkmayanlara nasıl ve ne biçimde geri ödenecektir? TOKİ konutlarında işçiliğin çok makus olduğu, kullanılan materyalin çok kalitesiz olduğu şikâyetleri gündeme sıkça yansırken yeni projede bunun önüne geçmek için bir denetleme sistemi kurmayı düşünüyor musunuz? Kurmayı düşünüyorsanız ayrıntıları nedir?
‘TOKİ’nin 6 bankadaki hesaplarının blokeli, olduğu tezleri hakikat mudur’
2012 ve 2022 yılları ortasında TOKİ tarafından yapılan ve hak sahiplerine teslim edilen konutlarda inşaat kalitesi vb. sıkıntılara bağlı olarak, şartnamelere uyulmadığı için açılan dava sayısı ve yıllara nazaran dağılımı nedir? TOKİ, bu davaların kaçını kaybetmiştir? Kurum tarafından kaybedilen davalar için ne kadar tazminat ödemiştir? TOKİ’nin 6 bankadaki hesaplarının blokeli, üzerlerinde haciz kararı olduğu tezleri hakikat mudur? Yanlışsız ise bu kadar güç durumda olan bir kurum, ‘Sosyal Konut Projesi’ geniş kapsamlı bir projeyi nasıl gerçekleştirecektir? TOKİ’nin, kaybettiği davalar nedeniyle vatandaşa para ödememek için banka hesaplarında kâfi mevduat bulundurmadığı savı gerçek mudur? 2002-2022 yılları ortasında TOKİ’den ihale alan firmalar ve aldıkları ihale sayıları nedir? İzmir’de zelzele mağduru yurttaşlarımız için TOKİ tarafından inşa edilen konut sayısı nedir? Bu konutlardan kaçı tamamlanmıştır? Kaçı depremzede vatandaşlarımıza teslim edilmiştir? Hak sahiplerine teslim edilmesi gereken daha kaç konut kalmıştır? Bu konutlar ne vakit teslim edilecektir?
‘200 bin Suriyeliye ücretsiz konut yapıldığı savı hakikat mudur’
TOKİ toplumsal konut müracaatında bulunabilmek için hane halkı gelirinin İstanbul için net 18 bin, öbür kentlerde ise 16 bin liranın altında olması gerekliliği hangi kriterlere nazaran belirlenmiştir? TOKİ tarafından 200 bin Suriyeliye ücretsiz konut yapıldığı tezi hakikat mudur? Bu tez hakikat ise kendi vatandaşlarımıza 600-800 bin lira civarında bedelli konut projeleri açıklanması, toplumsal devlet unsuru de göz önünde bulundurularak nasıl açıklanabilir?”