Karabük’ün Eskipazar ilçesinde Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans periyotlarında yerleşim yeri olarak kullanılan Hadrianopolis Antik Kenti’nde hafriyatlar devam ediyor. Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında yürütülen hafriyatlarda heyecanlandıran bir buluntuya rastlandı.
‘Kale içi’ olarak isimlendirilen bölgede arkeologlar tarafından tespit edilen odanın tabanında milattan sonra 4. ve 5. yüzyıla ilişkin yeni mozaikler keşfedildi.
Mozaiklerin üzerinde sülün, ördek, tavus kuşu ve tavuk üzere hayvan figürlerinin yanı sıra üzüm, nar ve armudun bulunduğu meyve sepeti ile amfora (geniş gövdeli antik devirlere has bir çeşit çömlek) figürü yer alıyor.
‘Milattan sonra 4. ve 5. yüzyıla tarihleniyor’
Doç. Dr. Çelikbaş, gazetecilere, mozaiklerin nitekim çok farklı figürleri ve sahneleri içerdiğini belirterek, “Mozaikler milattan sonra 4. ve 5. yüzyıla tarihleniyor. Hadrianopolis’te daha evvel tespit edilmiş olan mozaiklerden biraz daha erken özellikler gösterdiğini söyleyebiliriz” dedi.
Mozaiklerde bilhassa kuş figürlerinin çok dikkat cazip olduğunu tabir eden Çelikbaş, şunları kaydetti:
“Bir amfora var. Bir de Hadrianopolis’te daha evvel görmediğimiz şekilde yapılmış bir meyve sepeti var. Meyve sepetinin üzerine armut ve üzüm işlenmiş. Çabucak yanına da nar eklenmiş. Meyve sepeti orada natürmort bir tablo üzere işlenmiş. Bu özelliğiyle Hadrianopolis’in mozaik koleksiyonuna kıymetli bir mevzu daha eklenmiş oldu. Hafriyatını yaptığımız yapının şimdi ne işleve sahip olduğunu tam olarak söylememiz mümkün değil. Zira hafriyatın başındayız. Hafriyatlar ilerledikçe hem yapının işlevini tespit edeceğiz hem de bir kısmı ortaya çıkarılan mozaiklerin tamamını açmış olacağız.”
Hadrianopolis Antik Kenti
Milattan evvel 1’inci yüzyılda kurulan ve milattan sonra 8’inci yüzyıla kadar yerleşim yeri olarak kullanılan antik kent, ilçenin 3 kilometre batısında yer alıyor.
Hadrianopolis Antik Kenti’nde, İncil’de ismi geçen ırmaklar Geon, Phison, Tigris ve Euphrates’un yer aldığı, at, fil, panter, geyik ve grifon (sanat tarihinde görülen karışık bir hayvana verilen isim) üzere birçok hayvanın tasvir edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen ve bu nedenle “Karadeniz’in Zeugması” halinde isimlendirilen antik kentte, şimdiye kadar iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, bir kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş, sur, villa, öteki anıtsal binalar ile kimi kült alanları üzere yapılar bulundu.
Karabük Valiliğince ören yerine dönüştürülmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığına müracaatta bulunulan antik kentten elde edilen bulgulardan taşınabilir olanlar, etraf vilayetlerdeki müzelere götürülüyor, taşınmazlar ise bulunduğu yerde korunuyor.
Dört Irmak Kilisesi’nin 50 metre kadar güneyinde birinci sefer geçen sene yapılan hafriyatlarda bulunan, satır ve ok ucu üzere yapıtlara rastlanan kare planlı yapıda, son olarak 1600 yıllık kantar tartısı gün yüzüne çıkarıldı.
Bulgular bölgenin geçmişine ışık tutarken, antik kenti ziyaret edenler hafriyat çalışmalarını yerinde görme fırsatı yakalıyor.
Ziyaretçiler, antik periyoda ilişkin paraları, ölülere ilişkin ferdî eşyaları ve 1800 yıllık adak levhası ile Roma askerine ilişkin 1800 yıllık demir maskeyi de yakından inceleyebiliyor.