Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dün Dış Ekonomik Bağlantılar Konseyi (DEİK) Merkez Ofisi Açılışı ve Ustalara Hürmet Ödül Töreni’nde yaptığı açıklamalarla dikkat çekti. Erdoğan’ın, başta ulusal gelir olmak üzere Türkiye’nin ekonomik göstergeleriyle ilgili verdiği sayıların birçok gerçekleri yansıtmıyor. Gelin, daima birlikte bu sayıları başta Türkiye İstatistik Kurumu ve Merkez Bankası olmak üzere devlet kurumlarının resmi bilgileriyle karşılaştıralım:
Dünyada 23’üncü sıraya düştük
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Milli gelirimizi 1 trilyon dolar sonuna kadar getirdik. Esasen ulusal gelirimizin bugün 1.2 trilyon dolar düzeyine ulaşması gerekiyordu. Seyahat olaylarından beri maruz kaldığımız taarruzların ayrılmaz boyutunu oluşturan ekonomik tuzakların döviz kuru üzerindeki dalgalanmalar sebebiyle 803 milyar dolarla kapattık” dedi fakat 2023 yılı için ulusal geliri 2 trilyon dolar olarak hedeflediklerini söylemedi. Ayrıyeten Erdoğan, bu sayıyla dünyanın birinci 10 iktisadı ortasına girmeyi hedeflediklerini de söylemedi. Bunun yerine “Satın alma gücü paritesine nazaran ulusal gelir hesabında ülkemizi dünyada 11. sıraya çıkarmayı başardık. Dünyanın birinci 10 ülkesi ortasına girmeden durmak bize haramdır” demekle yetindi. Türkiye şu anda bu yıl varsayım edilen satın alma gücü paritesine nazaran 3.2 trilyon dolarlık ulusal gelire nazaran sahiden de 11. sırada bulunuyor. Fakat AKP iktidarının 2023 maksatlarında öngörülen ulusal gelir maksadı gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) üzerinden hesaplanıyor. Türkiye 2021 yılı sonunda gerçekleşen 803 milyar dolarlık GSYH’si ile şu anda dünya liginde birinci 20’ye bile giremiyor, hatta 23’üncü sıraya düşmüş durumda.
Açlık sonu taban fiyatı aştı
Erdoğan’ın “Birileri çıkıp ‘Aç kaldık’ diyor. Ya vicdansızlık yapma, ne aç kaldın? Aç kalan falan yok. Kâfi ki bu noktada dürüst ol, samimi ol” halindeki açıklamaları da her gün yeni bir artırımla uyanan vatandaşlardan büyük reaksiyon aldı. Türk-İş’in dün açıkladığı sayılara nazaran açlık sonu 6 bin 17 TL’ye çıkarak, 4 bin 250 lira olan minimum fiyatı de aştı. 4 kişilik ailenin yoksulluk sonu ise 19 bin 602 TL’ye yükseldi.
Enflasyon yükseliyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Gösterge faiz enflasyon dayatmasını tek kurtuluş reçetesi üzere önümüze getirenlerin bir kısmı zır bilgisiz bir kısmı ise alenen haindir” kelamları de gerçeği yansıtmıyor. Erdoğan’ın “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” teziyle Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası 5 toplantısında siyaset faizini yüzde 14’te sabit tuttuğu halde enflasyondaki süratli yükseliş bir türlü durdurulamıyor. Türkiye, nisanda yüzde 69.97 olarak açıklanan tüketici enflasyonuyla dünyada birinci beşe, yüzde 122 üretici enflasyonu ile de dünya şampiyonluğuna yükseldi.
Refah seviyesi giderek azalıyor
Erdoğan konuşmasında Türkiye’nin global ekonomik krizin büyümesine karşın Türkiye parlayan yıldızıyla potansiyelini faal halde kullanabilme imkanlarını hayata geçirdiğini de vurgulayarak, “Bir yandan insanlarımızı günlük hayatlarını olumsuz istikamette etkileyen hayat pahalılığın önüne geçecek önlemleri alarak refah seviyesindeki gerilemeyi hızla telafi edeceğiz” dedi. Fakat başta güç ve akaryakıt olmak üzere arkası gerisine yapılan artırımların iğneden ipliğe her eserde büyük bir artırım dalgası başlattığından da bahsetmedi.
Cari açık 4 yılın tepesinde
Cumhurbaşkanı Erdoğan “Kore’den Japonya ve AB’ye kadar olağanda cari fazla veren ülkelerin tamamında emsal zahmetler yaşanıyor” dedi fakat Türkiye’nin en son ocak ayında açıklanan ödemeler istikrarı sayılarına nazaran artık cari fazla vermediğini de söylemedi. Merkez Bankası sayılarına nazaran cari açık, ocak ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 5.34 milyar dolar artarak 7.11 milyar dolarla 4 yılın doruğuna tırmandı. Bunun sonucunda 12 aylık cari süreçler açığı 20.22 milyar dolar oldu.
Artırımların gerisi arkası kesilmiyor
Erdoğan’ın “Tarımda bereketli yıl bekliyoruz. Güçte gaza daha da basıyoruz” kelamları de son günlerde gerisi arkasına gelen artırımlarla güç faturalarını ödeyemez hale gelen, markete gitmeye korkan vatandaşların büyük yansısını çekti.
İşsizlik sayıları gerçek değil
Cumhurbaşkanı’nın “İstihdamda küçük oynamalara karşın hamdolsun toplumsal kırılmalara sebep olacak riskle karşı karşıya değiliz” kelamları de büyük tenkit aldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), en son mart ayında istihdamda 2020 ile 2021 ortasındaki bir yıllık devirde 2.1 milyon kişilik bir artış olduğunu açıkladı. Böylelikle istihdam edilenlerin sayısı 2021 yılında 28 milyon 797 bin olarak açıklandı. 2020 yılında yüzde 42.7 olan istihdam oranı ise 2.5 puanlık artışla yüzde 45.2 olarak verildi. Lakin TÜİK’in resmi istihdam dataları de tıpkı dar tarifli işsizlik dataları üzere fotoğrafın yalnızca sonlu bir kısmını gösteriyor. Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) datalarına nazaran gerçek işsiz sayısı salgın öncesine nazaran yalnızca 1.4 milyon kişi arttı. Çalışma çağındaki 63.7 milyon yurttaşın ise yalnızca 19.7 milyonu kayıtlı ve tam vakitli istihdamda.
Türkiye’yi birinci 20’den düşürdü
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomiyi öven kelamları muhalefet partilerinde de büyük reaksiyona neden oldu. CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Erdoğan’ın Türkiye’yi dünyanın birinci 20 ülke sıralamasından düşürdüğünü vurgulayarak, şunları söyledi:
“Türkiye iktisadı büyük bir iktisattır. Daha siyasette AKP’nin ismi bile yokken, Türkiye 1990’da birinci 20 iktisat ortasına girdi, 1999’da G20 üyesi oldu. Erdoğan ise 2011’de seçimlere giderken bu millete bir kelam verdi, ‘Milli gelirimiz 2023’te 2 trilyon dolar olacak, Türkiye en büyük 10 iktisat ortasına girecek’ dedi. Bunu daha sonra kalkınma planlarına da yazarak resmi amaç haline getirdi. Ancak ucube şahsım rejimi elinde bırakın birinci 10 iktisat ortasına girmeyi, Türkiye birinci 20 iktisat liginden düştü. Lakin sarayın kibirlisi hâlâ büyük bir yüzsüzlükle hiç sıkılmadan ‘ilk 10’a girme’ türküleri söylüyor. Bir de 2023 için kelam verdiği gayelerde tenzilata gitmiş. Evvel satın alma gücü paritesiyle birinci 10’a sokacaklarmış… Atalarımızın ‘Çevir hafriyat yanmasın’ diye hoş bir kelamı vardır. Sarayın millete anlattığı masallar da birebir o hesap… 2023 için 2 trilyon dolar ulusal gelir amacını veren Erdoğan, artık mazeretler üretiyor, ‘Şu olmasaydı, bu olmasaydı ulusal gelirimiz 1.2 trilyon düzeyine ulaşacaktı’ üzere laflar ediyor. Ulusal gelir maksadında yaptığı bu indirim, olsa olsa ‘Patron battı, dükkanı kapatıyoruz’ indirimidir. Bir şeyi de kendilerine hatırlatmak gerekir, oturdukları makamlar mazeret değil tahlil üretme makamıdır. İktisat bilimiyle uzaktan yakından ilgisi olmayan safsatalarla, ekonomiyi çökerten, milleti hayat pahalılığı altında, bile isteye ezenler, milleti karpuzu dilimle almaya mahkum edenler hiçbir sıkıntıya deva olamaz. Zira sorunun sebebi olanlar tahlilin adresi olamaz. CHP, cumhuriyetin ikinci yüzyılında; yeni takımlar, yeni kurumlar ve yeni kurallarla bu yıkımı temizleyecek. Gençlerimizin yarına umutla baktığı bir ülkeyi milletimizle birlikte inşa edeceğiz.”