200 milyonu aşkın nüfusu ve 156 milyondan fazla kayıtlı seçmeniyle Brezilya, ülkeyi yönetecek yeni devlet liderini seçmek için pazar günü sandık başındaydı. Aylardır seçime hazırlanan ülkede kamuoyu araştırmaları seçimlerin birinci cinste biteceğini, Lula’nın yüzde 50’den fazla oy alarak ülkeyi tekrar yönetmeye hak kazanacağı sinyalini veriyordu, fakat o denli olmadı. Anketler, “ilk tur” yanılgısında bulunmanın yanı sıra Bolsonaro’nun alacağı oy oranı konusunda da sınıfta kaldı. Evet, Bolsonaro denildiği üzere Lula’nın gerisinde kaldı lakin anketlerin iddiası olan yüzde 40-41’den çok aldığı yüzde 43,62 ile büyük bir şaşkınlık da yarattı.
Dünya gündemindeki yerini skandallarla koruyan, ülkede fakir ile güçlü ortasındaki makasın açılmasını destekleyici siyasetler yürütmesiyle eleştirilen, Covid-19 salgını periyodunda halkla resmen dalga geçen Bolsonaro’dan seçmeni neden vazgeçemiyor sorusunun yanıtını 3 yıl boyunca Brezilya’da yaşamış özgür olarak çalışan gazeteci Tolga Kaplan ile konuştuk.
‘AKP seçmeni ile benzerlik gösteriyor’
Brezilya’da yaşadığı devirde Bolsonaro’ya oy veren beşerlerle tanıştığını belirten Kaplan, seçmen profilini şöyle anlattı: “Bolsonaro’ya direkt oy veren tanıdıklarım ve neden bu türlü bir yaklaşıma sahip olduklarına dair fikrim var. Çoklukla, Bolsonaro’ya oy veren iki tip seçmen bulunuyor. Birincisi klâsik yaklaşıma sahip, dini inançlarını önde tutan, özgürlüklerinin bastırılmasına aldırış etmeyen, ikna edilmesi güç, eğitim düzeyi düşük ve tek tip niyete sahip şahıslar. Bir başka küme ise eğitimli-eğitimsiz farketmeden kendisini siyah ırktan üstün gören, eşcinselliğe karşı, demokrat muhafakazar üzere gözüken orta ve üst sınıf üyeleri. Tabi bir de olabildiğince yolsuzluktan nemalanan, tıpkı Türkiye’de olduğu üzere zenginin her geçen gün daha güçlü olduğu, emeği sömürmekten yorulmayan seçkin kesim de var.”
Bolsonaro seçmeninin yolsuzluk, eğitim, sıhhat ve gayri ulusal hasıla üzere ülke sıkıntılarıyla oy vermekten vazgeçirilemeyeceğini belirten Kaplan, “Bolsonaro seçmeni AKP seçmeniyle benzerlikler gösteriyor” sözlerini kullandı.
‘Ülke, hiç olmadığı kadar ikiye bölündü’
İkinci çeşide dair beklentilerini anlatan Kaplan, Brezilya’nın bu vakte kadar hiç olmadığı kadar kutuplaştığını söz ederek 30 Ekim’deki sandıkta Simone Tebet ve Ciro Gomis’in destekleyeceği isimlerin belirleyici olabileceğini kaydetti. Kaplan, Bolsonaro’nun anketlerdeki iddialardan daha üstte oy almasına karşın Lula’nın seçimleri kazanacağını düşündüğünü söz etti.
Brezilya seçim sonuçları
Ülkenin Yüksek Seçim Mahkemesi’nin açıkladığına nazaran, solcu aday Lula da Silva yüzde 47,94, çok sağcı Devlet Lideri Jair Bolsonaro yüzde 43,62 oranında oy aldı. Brezilya Demokratik Hareketinin adayı Simone Tebet yüzde 4,21 oy alarak üçüncü, anketlerde 3. olması beklenen Demokratik Emekçi Partisi adayı Ciro Gomes ise yüzde 3,05 oy ile seçimi dördüncü olarak bitirdi.
Hiçbir adayın yüzde 50’den fazla oy alamaması nedeniyle 2023-2027 yıllarında ülkeyi yönetecek devlet liderini, 30 Ekim’de yapılacak ikinci çeşit seçimleri belirleyecek.
Nüfusu 212 milyonu aşan Güney Amerika ülkesi Brezilya’da, 156 milyondan fazla kayıtlı seçmen bulunurken, seçimde 120 milyondan fazla oy kullanıldı.
