Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) geçen hafta bankalara getirdiği portföylerinde sabit faizli tahvil bono bulundurma mecburiliği 10 yıllık tahvilin bileşik faizinin 700 baz puana yakın düşüşle yüzde 19’a kadar gerilemesine neden oldu. Analistler, bu adımın banka bilançolarında baskı yaratabileceğini söyledi. Hazine’nin 5 yıllık sabit faizli devlet tahvili ihalesine bankaların rekabetçi olmayan tekliflerde talebi 30 milyar 664 milyon lira olurken ortalama bileşik faiz yüzde 19.45’e geriledi. TÜFE endeksli tahvil ihalesine ise rekabetçi olmayan tekliflerde bankalar 1 milyar 876.2 milyon lira ile son periyodun en düşük talebini gerçekleştirdi. Hazine, iki ihalede toplam 16 milyar 986.4 milyon TL borçlandı.
Bankaların kur ve vade farkı riski artacak
Analistler kararların banka bilançolarındaki “kur ve vade farkı riskini” artıracağına, işlemciler ise TCMB’nin mevcut kararlar içinde oran değişiklikleri ile bankaları kamunun istediği bir tahvili daha çok almaya her vakit yöneltecek bir yapıya ulaştığına dikkat çekiyorlar. Yabancı yatırımcının neredeyse kalmadığı tahvil piyasasında böylelikle kamu belirleyici bir role sahip oluyor.
Tedaviden çok semptomlar bastırılıyor
Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Hakan Kara, Twitter’dan yaptığı değerlendirmede, “Bankalar enflasyondan korunmak için TÜFE’ye endeksli tahvillere kaymıştı. Yeni düzenlemelerle bankalara ‘Uzun vadeli sabit faizli tahvil al, enflasyon riski sende kalsın’ deniyor. Epey riskli bir uygulama. Kalıcı tedaviden çok semptomları bastırmaya yönelik bir örnek daha” dedi.
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da, yüksek enflasyon ortamında sabit faiz negatif gerçek getiri manasına geleceği için bankaların olağanda bu çeşit tahvil bono almayacağına dikkat çekerek, “Ama artık yükümlülük haline geldiği için her türlü alacaklar. Bu da bankaların bilançolarında baskıya neden olabilir” dedi. Hazine eski Gelir Siyasetleri Genel Müdürü ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Burcu Aydın Özüdoğru ise Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Yabancı para mevduat için 5 yıl ve üzeri TL tahvil tutma kuralı Hazine’nin uzun vadeli borçlanma maliyetini rahatlatır; lakin banka bilançolarının kur ve vade farkı riskini artırır” tabirlerine yer verdi.
Tahvil faizlerinde sert düşüş
TCMB’nin geçen haftaki kararı sonrası evvel tüm sabit kuponlu tahvillerde, akabinde bugün ise daha uzun vadede barizleşen halde getirilerde sert düşüşler yaşandı. Bunun nedeni bankacılara nazaran hem tahvil tutma mecburiliği hem de bu zorunluluğun TCMB’yi tahvil piyasasında kalıcı halde belirleyici rol kazanması nedeniyle oldu. Gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik getirisi bir haftadan kısa bir müddette 700 baz puana yakın düşüşle yüzde 19’a gerilerken, analistler bu adımın Hazine’nin uzun vadeli borçlanma maliyetinde “riskleri bankalara yüklenecek şekilde” büyük bir düşüş manasına geldiğini belirtiyorlar.
Bankalar Hazine borçlanmalarında son yıllarda sabit getiri yerine TÜFE’ye endeksli üzere değişken faizli tahvilleri tercih etmişti. Bu tercihte artan enflasyon yanı sıra enflasyonun 3 haneye yaklaşmasına karşın uygulanan düşük faiz siyaseti da tesirli olmuştu.
TÜFE’ye endeksli tahviller dala net faiz gelirlerinde artış olarak yansıdı ve bu tercih bankacılık kesiminde birinci 4 ay prestijiyle yüzde 400’e yaklaşan kar artışını beraberinde getirdi. Geçen haftadan beri alınan yabancı para için tahvil tutma kararları TÜFE üzere değişken faizli tahvilleri dışlıyor. Münasebetiyle yüksek enflasyon ortamında, talebin çok zayıf olduğu sabit kuponlu tahvilleri öne çıkarıyor.
