HDP Eş Genel Lider Yardımcılığı görevindeyken 29 Aralık 2016’da tutuklanan Aysel Tuğluk, 6 yıldır Kocaeli’deki Kandıra F Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunuyor. Bu müddette demans tanısı konulan Tuğluk’un cezaevinde kalamayacağına dair avukatları tarafından açıklamalar yapılıyor ve müracaatta bulunuluyor.
‘Cezaevinde kalabilir’ denildi
Gerçek Gündem’den Filiz Gazi’nin haberine nazaran; Aysel Tuğluk, 16 Haziran’da, Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın bilimsel mütalaası ile birlikte cezanın infazının ertelenmesi için Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan müracaat sonucunda İsimli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulu’na günü birlik götürülmüştü. ATK’nın 22 Haziran 2022 tarihinde hazırladığı bu son raporda da “cezevinde kalabilir” denildi.
On kişilik bir heyet tarafından hazırlanan raporda; Tuğluk’un üç ay müddetle günlük olarak izlenmesinin gerektiği, bu üç ayın sonunda kesin kıymetlendirme yapılabileceğine dair üç üyenin muhalefet şerhi yer alıyor. ATK’nın bu son raporu da “cezaevinde tek başına hayatını idame ettirebilir” sonucunu içeriyor.
‘Bilimle alakası olmayan bir rapor’
İnsan Hakları Derneği (İHD) eski Genel Lideri ve Aysel Tuğluk’un avukatı Reyhan Yalçındağ, rapor için “Hiçbir biçimde bilimle, etikle, ahlakla, vicdanla alakası olmayan bir rapor” değerlendirmesinde bulunarak şunları söyledi:
“Rapor, gerçeği aykırı yüz etmek üzerine yazılmış. Sözlerle laf ebeliği yapılıyor, oyunlar oynanıyor. Bir yandan evraktaki mevcut bütün tıbbi değerlendirmelere atıfa bulunuyor lakin öte yandan bu raporun tekrar hazırlanması süreci yine başlatılıyor.”
‘Hatırlama seviyesindeki düşüşe karşın ceazevinde kalabilir raporu’
Avukat Yalçındağ, kamuoyuyla paylaşılmayan Cezaevi Tabipliği’nin Tuğluk’a verdiği özel reçetelerin olduğunu söyleyerek, bu dokümanların değeri yokmuş üzere, evvelki raporları tekrar eden bir rapor yazıldığını tabir ediyor:
“Haziran’ın başında muayeneye götürülmesi süreci bizim teşebbüslerimizle başladı ve o ortada Mart, Nisan ve Mayıs tarihlerinde farklı ayrı birçok ek ve yeni evrakla Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı’na müracaatlar yaptık. Bütün bunlar ATK’nın raporuna girmesi gereken evraklar. Bu dokümanlar içinde kamuoyuyla paylaşmadığımız Cezaevi Tabipliği’nin özel reçeteleri var. Bu reçeteler hastalığın geldiği kademeyi ve vahametini gösteriyor. Bütün bu dokümanlara karşın, üç başka müracaatımızda yazdığımız ayrıntıların hiçbir ehemmiyeti yokmuş üzere rapor yazılmış. Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve İstanbul Üniversitesi’nde Nöroloji Ana Bilim Tarafından verilen mütalaa yokmuş üzere ezbere dayanan evvelki raporlardan alıntılar var. Hatırlama seviyesinde bir düşüş olmasına karşın başkalarının gibisi üzere cezaevinde kalabilir raporu verilmiş. Raporu hazırlayanlardan üç kişi, biri konseyin kendi lideri olmak üzere bir nevi ‘ilerde bir şey olursa biz bir muhalafet şerhi yazdık’ demiş olmak için şerh yazmışlar. Üç ay mühletle bir nörolog ve bir psikiyatr tarafından günlük gözlendikten sonra yine değerlendirilmeli üzere muhalefet şerhi konulmuş. Bu şerh, öteki yedi üyenin söylediği şeyden farklı bir şey söylemiyor.”
Yalçındağ, son olarak şunları söyledi:
“Maalesef süreksiz bir müddetle bile müvekkilimizin cezasının infazının ertelenmesi gerçekleşmediği için insan onuruna yakışır bir halde tedavi de ettiremiyoruz. Bütün bu teşebbüslerimiz ATK’nın imzacısı olan doktorların bakış açılarına çarpıyor.”
‘Orta evrede, tipik bir demans’
Tuğluk’un avukatlarının hazırladığı basın açıklamasında ise şu sözlere yer verildi:
“ATK 3. İhtisas Şurasının raporu; tek taraflı, çelişkili ve yüzeysel görüşler içeren, delile dayalı olmayan, bilimsellikten ve objektiflikten uzak bir lisana ve içeriğe sahiptir. Savcılığa sunmuş olduğumuz TİHV uzman görüşüne nazaran;
-Muayene kayıtları, psikometrik incelemeler, kişi hakkında düzenlenen raporlar, yazılan reçeteler, Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü Yönetim ve Müşahede Konseyi Başkanlığı’nın kararları ve koğuş arkadaşları ve avukatları tarafından aktarılan bilgiler; “orta evrede, tipik bir demans”a işaret etmektedir. Demans kişinin kolay gündelik işlerini, yaşamsal ihtiyaçları ve ferdî hijyenini diğerinin dayanağı olmaksızın sağlayamayacağı bir duruma hakikat ilerleyen, kalıcı nitelikte bozulmaya yol açan bir hastalıktır.
-Tuğluk’un muayenelerine ilişkin kayıtlar ve bilgiler kronolojik olarak değerlendirildiğinde; evvelki muayenelere oranla yıkımın daha da arttığı, ilerleyici ve kalıcı nitelikte olan bu kinik tablonun; kişinin gerçeği değerlendirmesini, uygun ile kötüyü, yanlışsız ile yanlışı ayırt etmesini, bağımsız karar alabilmesini ve kararlarını özgür iradesiyle tek başına hayatına geçirmesini engelleyecek boyuta evrildiği anlaşılmaktadır.
-Mevcut demans tablosu nedeniyle “kişinin ömrünü bir oburunun yardımı olmaksızın tek başına sürdürmesinin mümkün olmadığı, cezaevi şartlarına bir oburunun yardımı olmadan mecburî muhtaçlıklarını karşılayamayacağı” halinde iken ATK 3. İhtisas Konseyinin son raporu, hastalığın geldiği ağır kademeye karşın “cezaevinde kalabileceğine” dairdir.
Sayın Tuğluk’un avukatları olarak bilimsellikten uzak kelam konusu rapora karşı Kocaeli CBS ve ATK Üst Şura nezdinde itirazlarımızı sunduğumuzu ve şimdi Anayasa Mahkemesi’ne ihtiyati önlem talepli yapmış olduğumuz müracaatta rastgele bir karar verilmediği üzere hükümlü bulunduğu belgesinde da yapmış olduğumuz ferdî müracaatın üzerinden 2.5 yıl geçmesine karşın karara bağlanmadığını belirtiriz. Müvekkilimizin anayasal hakkı olan insan onuruna uygun şartlarda tedavisinin sağlanması için acilen tahliye edilmesi gerektiğinden bahsin tüzel takibini her boyutta sürdürdüğümüzü ve kronik ilerleyici demans hastalığının geldiği evreyi inkar eden ve gerçeğe alışılmamış rapor düzenleyen sıhhat vazifelileri hakkında da ilgili müracaatlarımızı sürdürdüğümüzü bir defa daha söz etmek isteriz.”
KOÜ İsimli Tıp Anabilim Kolu: Ceza infazının ertelenmesi gerekir
Tuğluk’un demans hastalığına yakalanmasına sebep olarak ise 2017’de annesinin cenazesine düzenlenen atak olduğu belirtiliyor. Cenazeye saldıranların “Terörist cenazesi gömdürmeyiz!” demesinin akabinde Tuğluk’un annesi defnedildiği mezardan çıkarıldı ve Tunceli’ye gömüldü.
Tuğluk, tutukluluğunun 5’inci yılında vakit kavramını yitirmişti, ayın kaçı olduğu, hangi yılda olunduğunu unutmuştu. Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Araştırma ve Uygulama Hastanesi’nin 1 Nisan 2021 tarihli nöropsikolojik testi raporunda, Tuğluk’un bilişsel meseleleri olduğuna dikkat çekilmiş ve Alzheimer teşhisi konulmuştu. 18 Haziran’da tekrar KOÜ’deki psikiyatri notunda Tuğluk’un bilişsel yıkım yaşadığı belirtilip demansiyel süreçte olduğu söz edildi. Yeniden KOÜ’de 7 Temmuz’daki raporda, Tuğluk’taki belirtilerin demans ile uyumlu olduğuna vurgu yapıldı. 12 Temmuz’da ise KOÜ İsimli Tıp Anabilim Kolu tarafından Tuğluk’un ilerleyen demans hastalığı nedeniyle muhtaçlıklarını tek başına gideremeyeceği belirtilerek ceza infazının ertelenmesi gerektiği söz edildi.
Ne olmuştu?
Art arda verilen raporlar üzerine Tuğluk’un avukatları infazın ertelenmesi için müracaatta bulundu. 3 Eylül’de İsimli Tıp Kurumu Başkanlığı tarafından Tuğluk’un kendisini berbat göstermeye çalıştığı söylendi ve cezaevi kaidelerinde hayatını yalnız idame ettirebileceği belirtildi. Tam da bu raporun verildiği gün, Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı infazın ertelenmesi kararını kelam konusu rapora dayandırarak reddetti.