Ticaret Bakanlığı, alışveriş merkezleri ortasındaki uygulama birliğinin sağlanması hedefiyle ortak kullanım alanlarından elde edilen gelirler ile bu alanlara ait sarfiyatların kapsamını belirledi. Bakanlık tarafından hazırlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Kelam konusu değişiklikle, kiracı ve kiraya veren münasebeti çerçevesinde alışveriş merkezinin türlü masraflarından kaynaklanan sıkıntıların çözülmesi amaçlandı.
Buna nazaran, ortak kullanım alanlarına ait elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve tamirat üzere ortak kullanım alanı masrafları ile alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu idare çalışanının vazifesiyle ilgili olanlar “ortak gider” olarak kabul edildi.
Belgelendirilmeyen masraflar talep edilemeyecek
Alışveriş merkezindeki işletmelerden sadece bu masraflar için ortak sarfiyat iştirak hissesi tahsil edilebilecek. Kelam konusu masrafların dışında kalan masraflar ile ortak masraf niteliğini haiz olup belgelendirilmeyenler için işletmelerden rastgele bir bedel talep edilemeyecek.
Ayrıca ortak kullanım alanlarından elde edilen süreksiz kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, ATM ve öteki ortak kullanım alanı gelirleri ile alışveriş merkezi idarelerince işletmelerden alınan masraf avanslarından elde edilen her türlü gelir “ortak gelir” kabul edildi. Bu gelirler, sırf ortak sarfiyatların karşılanmasında kullanılabilecek. Alışveriş merkezinin ortak masrafı niteliğinde olmayan ve alışveriş merkezi maliki yahut idaresine ilişkin masraflar olduğu kabul edilen reklam, pazarlama ve danışmanlık üzere süreçler için alışveriş merkezindeki işletmelerden bundan bu türlü rastgele bir bedel tahsil edilemeyecek.
Buna rağmen, yönetmelik değişikliğinden evvel kurulan mukavelelerde karar bulunması halinde bahse mevzu masraflar için işletmelerden, mukaveleler yenileninceye ya da uzatılmış sayılıncaya kadar iştirak hissesi alınabilecek.
Yine yönetmelik değişikliğinden evvel oluşturulan mukavelelerde idare masraflarının alt kalemlerinin belirtilmemiş olması halinde, işletmelerden sadece alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu idare çalışanının vazifesiyle ilgili masraflar için iştirak hissesi tahsil edilebilecek.
Çifte kontrol yapılacak
Alışveriş merkezlerinde her yıl bir evvelki yılın ortak gelir ve masraflarıyla ilgili standart, gerçeğe uygun, şeffaflığın ve hesap verilebilirliğin sağlandığı raporların oluşturulması mecburî olacak.
Ortak gelir ve sarfiyat raporunun oluşturulmasına ait tereddütlerin ortadan kaldırılması için raporda bulunması gereken taban ögeler da yönetmelikle tespit edildi.
Ortak sarfiyat iştirak hissesi hesaplama ve tahsilatları ile raporlamalarının mevzuata uygun olup olmadığının denetim ve tespiti emeliyle alışveriş merkezi idarelerine bağımsız kontrol yükümlülüğü getirildi.
Bu kapsamda, kelam konusu uygulamalar her yıl Kamu Nezareti Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız kontrol kuruluşlarınca denetlenerek rapora bağlanacak ve alışveriş merkezindeki işletmelerin bilgisine sunulacak.