Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun açıklaması akabinde konuştuğumuz Gazeteci Stelyo Berberakis, sözkonusu adaların silahlandırılmasının 1974 yılından beri bilindiğini kaydederek, Yunanistan’da merak edilen hususun “Türkiye’nin yıllar sonra neden adalar konusunu gündeme getirdiği” olduğunu söyledi. Atina’da yaşayan Berberakis halktv.com.tr’ye yaptığı açıklamalarda, Yunan adalarının Kıbrıs Barış Harekatı’nın gerçekleştirildiği 1974 yılından sonra mümkün bir Türk-Yunan Savaşı tasasıyla silahlandırıldığını söz ederek, “Yunanistan 1974 sonrasında Birleşmiş Milletlere başvurdu ve 51’inci unsurun öngördüğü ‘nefsi müdafaa’ kapsamında adaları silahlandırdı ve bunu hiç saklamadı” dedi.
‘Adalardaki askerler çekilirse oradaki halk hükümeti düşürür’
Adaların silahlandırılmasının bir sır olmadığını ve yıllardır bilindiğini kaydeden Berberakis, Ankara’daki Atina gündeminin Yunanistan basını ve kamuoyunda seçimler öncesindeki iç siyasetle yorumlandığını söz etti. Berberakis, “Buradaki yansımaları sorduğunuz için anlatayım, ‘Türkiye’nin sağı solu belirli olmaz’ üzere yorumlar yapılıyor ve bu bağlamda bir tasa var. Öte yandan Türkiye’de seçimlere gerçek giderken AKP’nin ve MHP’nin yaşadıkları oy kaybı, ülkedeki hayat pahalılığı, ülkenin enflasyonda şampiyon olması üzere ögeler da düşünüldüğünde ‘İktidar halka bunları unutturmak mı istiyor?’ halinde de yorumlar yapılıyor. Öte yandan Türkiye’de yapılacak seçimler nedeniyle ‘iktidar bu sebeple mi adalara sarılıyor?’ üzere yansımalar da sözkonusu” dedi.
Adalardaki insanların psikolojisinin de anlaşılması gerektiğinin altını çizen Berberakis,“Sabah uyandıkları vakit karşılarında Türk kıyılarını görüyorlar. Yüzme aralığında olan adalar bile var. Rastgele bir gerginlikte bu beşerler yerlerinden sıçrıyorlar, ‘neler olur acaba’ diye. Hasebiyle adalardaki askerler oradan ayrılırsa adada yaşayan beşerler, burada hükümeti bile devirirler. Bu türlü bir şeyi asla kabul etmezler. Bunu da şuna benzetiyorum Kıbrıs’taki Türk askerleri adadan ayrılırsa Kıbrıs’taki Türkler de veryansın eder ‘Bizi bırakıp nereye gidiyorsunuz’ diye. Bunun üzere benzetmeleri yapan ne Yunanistan’da ne de Türkiye’de gazeteci yok maalesef. Zira gazeteciler de çoğunlukla hükümetler ne diyorsa onun çizgisinden gidiyorlar” kelamlarını lisana getirdi.
‘Komşularım bana gelip savaş mı çıkacak diye soruyor’
Türkiye’den Yunanistan için siyasalların lisana getirdiği görüşlerin Atina’da büyük bir tasa yarattığını tabir eden Berberakis, “Gece, gündüz Türkiye’deki kanallar Yunanistan gündemiyle uğraşıyor. Açıkçası ben bile şaşırıyorum. Gazeteci meslektaşlarım bile ‘Gidip adaları alalım’ diyecek bir üsluba büründüler. Türkiye ve Yunanistan ortasında yaşanan bu tansiyon artışı hayli tehlikeli” tabirlerini kullandı.
Türk basınında bir algı operasyonu yapıldığını düşündüğünü lisana getiren Berberakis, “Türkiye’deki televizyonlarda dikkatimi çeken bir şey var. Bana sorarsanız bir çeşit algı operasyonu yapılmaya çalışılıyor. ‘Yunanistan, Türkiye’ye mi saldırmaya hazırlanıyor?’ üzere yazılar görüyorum. 40 yıllık gazetecilik hayatımda bu türlü bir üslup görmedim. İki ülkenin en makus, en gergin vakitlerinde bile bu türlü bir üsluba denk gelmedim. Ne Kardak Krizi’nde ne 87’de… Onun için dikkatimi çekiyor ve huzursuz oluyorum” diye konuştu.
Kamuoyunda büyük bir kaygı olduğunu tabir eden Berberakis yakın etrafındaki yansımaları ise şöyle anlattı: “Yalnız ben de değil, komşularım da epeyce kaygılı. Yanıma gelip ‘Ya sen gazetecisin, bilirsin sanki savaş mı çıkacak?’ diye soruyorlar. Onlar da korkuyor.”
‘Miçotakis’in Türkiye Yunanistan bağlarını ele alışı eleştiriliyor’
Gittikçe artan tansiyonun iki ülke açısından da epeyce tehlikeli olduğunu tabir eden Berberakis, Miçotakis hükümetinin Türkiye ile olan alakaları ele alış biçiminin de Yunanistan’da çokça eleştirildiğini söz etti. Berberakis, “Miçotakis’in Türk-Yunan alakalarının burada tenkit konusu olduğunu da eklemek gerekiyor” dedi. Muhalefetin, Miçotakis hükümetine yönelik telaffuzlarını de anlatan Berberakis, “Hükümete ‘yangına körükle gidildiği’ istikametinde tenkitler var” diye konuştu.
Yunanistan geçtiğimiz günlerde Ukrayna’ya yardım için zırhlı araç gönderme kararı aldıklarını duyurmuş bu da Yunanistan’daki muhalefetin yansısına neden olmuştu. Yunanistan’da muhalefet, “Adaların savunmasının bu türlü bir vakitte zayıflatılmasının yanlışsız olmadığı” tenkitlerini yöneltmişti. Sözkonusu tenkitleri sorduğumuz Berberakis, “Yunan Savunma Bakanlığı’ndan ayrıntılı bilgi verilmediği için zati muhalefet partilerinden veryansın edenler var. Ancak gidecek olan silahlar aslında 74’ten kalma, sovyet üretimi araçlardır diye düşünüyorum. Bunun için ABD ile bir mutabakat falan da yapılmış olabilir. ‘Ukrayna’ya şunları gönder biz de sana bu türlü silahlar verelim’ gibi” dedi.
Miçotakis’in adaları ziyaret etmesi
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in geçtiğimiz hafta, Bodrum açıklarındaki İstanköy (Kos) ve İstanbulya (Astipalea) ve Keçi (Pserimos) adalarını ziyaret etmişti. Türkiye’de hayli gündem olan ve eleştirilen ziyarete dair değerlendirmelerini sorduğumuz Berberakis, her Yunan Cumhurbaşkanı, Başbakanı, Bakanı ve Milletvekillerinin yılda bir sefer adalara giderek ziyaret gerçekleştirdiğini bunun yeni bir şey olmadığını söz etti. Berberakis, “Her yıl bu ziyaretler sistemli olarak gerçekleştiriliyor zati. E onlar da ‘Burası Yunan adası, gitmeyecek miyim Türkiye’den müsaade mi alacağım’ diyor” diye konuştu.
‘Bakan Çavuşoğlu eski telaffuzunu artık lisana getirmiyor’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun evvelce söylediği ve çok mantıklı bulduğunu belirttiği telaffuzunu artık kendisinden duymadığını söz eden Berberakis, “Eskiden ‘işgal edilen adalar var’ telaffuzları karşısında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu çok mantıklı bir açıklama yapmıştı lakin birebir kelamları artık sarf etmiyor. ‘Kardak Krizi’nden sonra hiçbir adanın statüsü değişmemiştir’ diyordu. Güya Yunanlılar 2020’den itibaren adaları işgal etmeye başlamış üzere bir algı var ve bu çok tehlikeli” diye konuştu.
Yunanistan’ın Lozan ve Paris Anlaşmalarındaki kaidelere uyduğunu belirten Berberakis adaların silahlandırılmasının 1974 yılında BM müracaatıyla yapıldığını hatırlatarak şöyle devam etti: “Tarihe bakılsa mesela Lozan ve Paris Muahedesi maddelerine… Adaların silahsızlandırılma kaidesi birinci sefer Türkiye’nin talebi üzerine 1923 Lozan Anlaşması’nda konulmuştur. 1947 Paris Anlaşması’nda ise İtalya’nın adaları bırakacağı zamanki koşullardan biri de on iki adanın silahsızlandırılmasıydı ve bu kuralı da Sovyetler koymuştu. Sovyetler Ege’ye inerken NATO ülkelerinin gayesi olmasın diye bu kuralı koşmuştu ve bu koşulu da uyguladı Yunanlar. Yunanistan’ın da bu kuralları yerine getirdiği dokümanlarla ortada. Ancak 1974’te Kıbrıs’a yönelik harekat başlayınca ‘Türkiye ile savaşa giriliyor’ psikolojisi içinde adaları silahlandırdılar. Bunu da gizlemediler. Aslında Yunanistan adaları silahlandırırken Birleşmiş Milletlere başvurup 51. unsura dayandırarak ‘Meşru müdafaa hakkımızdır’ diye silahlandırdılar.”
‘Yunanistan’da Sevilla haritasını sahiplenen yok’
Brüksel’de gerçekleştirilen Avrupa Birliği (AB) Önderler Zirvesi’nde Yunan Başbakan Miçotakis’in Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’a Türkiye’nin “Mavi Vatan” doktrinine ilişkin haritayı göstererek Almanya’dan yardım istediği gündeme gelmiş ve çokça konuşulmuştu. Sözkonusu gelişmeyi sorduğumuz Berberakis, “Burada ‘Mavi Vatan’ haritasını gören beşerler dehşete kapılıyor. Zira o haritaya nazaran bütün yunan adaları Türkiye’ye ilişkin. Buna karşı Türkiye de Yunanistan’ın güya ‘Sevilla haritasını’ gösterdiğini söylüyorlar Yunanistan’da Sevilla haritası diye bir harita yok. Bu sözkonusu harita, Yunanistan’ın mavi vatanı üzere algılanıp gösteriliyor Türkiye’de. Avrupa Birliği bir üniversiteden ‘Eğer Akdeniz ve Ege’deki adalara tam yetki hakkı tanınırsa nasıl bir durum ortaya çıkar’ üzere bir çalışma yapmasını istedi. Üniversite de AB tarafından istenen araştırmayı yaptı ve ‘Sevilla haritası’ denen sonucu oldu bu araştırmanın. Natürel ki bu araştırma Yunanistan’ın işine geliyor. Lakin hiçbir vakit bunu benimseyip de bizim ‘mavi vatanımız’ demediler. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı’nda bu türlü bir harita yok. 40 yıllık gazeteciyim, ne gördüm ne de duydum. Sözkonusu harita için ‘Bu bizim değildir’ demiyorlar lakin ‘bizimdir’ de demiyorlar. Havada kalıyor. Demek istediğim ‘Sevilla haritası’ Yunanistan’ın ‘Mavi Vatanı’ değildir” tabirlerini kullandı.