AK Parti iktidarı yeni bir strateji belirledi.
Komşularının iç işlerine karışmamayı, komşular ortası sıkıntılarda tarafsız kalmayı bir kenara bırakarak Müslüman Kardeşler çizgisini iktidara taşımayı hedefleyen bir strateji izledi.
Buna “stratejik hata” demek de mümkün lakin AK Parti iktidarı şuurlu bir tercihle yeni bir dış siyaset oluşturduğu için “hata” demek gerçeği tabir etmez.
AK Parti’nin belirlediği dış siyaset tıpkı iç siyaset üzere laiklik tersi bir siyasettir.
Laiklik zıddı siyasal İslamcıları bulundukları ülkede iktidara gelmeleri için ekonomik, siyasal ve askeri açıdan destekledi.
Bu siyaset Türkiye’ye bölgede yalnız bir ülke pozisyonuna itti.
İsrail’le “One minute, siz insan öldürmeyi yeterli bilirsiniz” çıkışıyla bağlantıları bozdu.
Mısır’da darbeyle iktidara gelen Sisi’yi “aynı masada oturulmayacak kişi” ilân etti, Kahire ile de bağları bozdu.
Suriye iç savaşıyla birlikte daha evvel sık sık görüştüğü ve “kardeşim” diye hitap ettiği Beşar Esad’a karşı siyasal İslamcı radikal kümeleri destekledi ve Esad’ın devrileceği, yerine İhvan çizgisinde bir iktidar geleceği hayalini kurdu. Bu yolda büyük uğraş harcadı.
Oysa, Türkiye’nin ulusal çıkarları; komşularının toprak bütünlüğünü, ulusal birliklerini savunmaktan geçiyordu.
Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) çerçevesinde bu ülkelerin parçalanması, toprak bütünlüğünü kaybetmeleri Türkiye’nin toprak bütünlüğüne de tehdit oluşturuyordu.
Türkiye açısından beka sorunu oluşturacak bu cins gelişmelere karşı Şam’la birlikte hareket etmek Ankara’nın çıkarlarına daha uygun bir siyaset olacaktı.
Ankara bunun karşıtını yaptı, Esad’ı muhatap kabul etmedi, iç savaşta radikal İslamcı ögelerden yana yük koydu.
Başlangıçta ABD de gibisi bir çizgide hareket etti. Türkiye ile birlikte “eğit-donat” siyasetiyle bu kümeleri Esad’la savaşa hazırladı. Fakat kısa müddette bu siyasetinden döndü. Türkiye dönmedi, bu kümeleri desteklemeyi sürdürdü.
ABD ise Türkiye ve/veya radikal İslamcı kümeler yerine direkt PKK-PYD-YPG ile işbirliğini tercih etti. PKK’yı müdafaa altına aldı. Silahlandırdı. Eğitti. Ekonomik olarak destekledi ve Suriye’nin kuzeyinde bir PKK devletçiği kurdu. Bu bölgedeki petrolün de üzerine oturdu.
Kuşku yok ki iç savaştan galip çıkabilmek için Rusya’nın yardımına muhtaçlık duyan Şam idaresi, ABD’nin oldu-bittiyle ülkenin kuzeyine PKK ile birlikte oturmasından hoşnut değil. Gücü yetse bu oluşumu engellerdi. Fakat Rusya’ya bağımlı olan Şam idaresi, ABD ile Rusya’nın Suriye’yi fiilen paylaşmalarına karşı çıkacak durumda değil.
Oysa iç savaşın başlangıcında Esad’ı devirmek, İslamcı bir devlet kurulmasını hedeflemek yerine Şam idaresiyle birlikte terör örgütleriyle çaba edilseydi, Adana mutabakatı canlandırılsaydı, ABD, PKK’yla birlikte ülkenin kuzeyinde fiili bir devleti bu kadar kolay kuramazdı. Petrolü denetimi altına alamazdı.
Bugün ABD’nin Suriye’de oluşturduğu PKK devletçiğinin Türkiye’nin toprak bütünlüğü için bir tehdit oluşturduğu bir gerçek. Sonuncu olarak PKK’nın stratejik gayesinin Türkiye, İran, Irak ve Suriye’den koparılacak dört kesim üzerinde Bağımsız Birleşik Kürdistan Devleti kurmak olduğu bir sır değil.
Suriye’nin kuzeyinde kurulan PKK devletçiğinin Kuzey Irak’a gerçek genişleme ve o bölgeyle birleşme uğraşları da bu gerçeği gösteriyor.
Bu gelişmeler PKK’nın “anayasa” olarak tanımladığı KCK Sözleşmesi’ndeki maksatlarla uyumlu gelişmelerdir.
Nitekim Türkiye, askeri harekâta girişmiş, muhakkak ölçüde aralık almış fakat bu teşebbüsleri ABD ve Rusya tarafından amacına tam ulaşamadan durdurulmuştur.
Aynı maksatla başlangıçta Şam’la birlikte hareket etmek tercih edilseydi, tahminen bu gelişmeler daha başlangıçta önlenebilirdi.
Sonuçta ortaya çıkan tabloya bakıldığında AK Parti’nin dış siyasette belirlediği, komşularında Müslüman Kardeşler’i iktidara getirmeye yönelik siyasal İslamcı stratejisinin iflas ettiği, Şam idaresini karşıya almanın da ABD himayesinde bir PKK devletçiği kurulmasını kolaylaştırdığı görülüyor.
AK Parti iktidarı son günlerde yeni adımlar atmaya çalışıyor. Yok saydığı Şam idaresiyle muhalifleri barıştırmaktan kelam ediyor. İki ülke dışişleri bakanının ayak üstü de olsa görüşmüş olmaları gündem yapılıyor. Geç lakin gerçek istikamette atılmış bir adım.
Ardından İsrail’le bağlar normalleştiriliyor ve karşılıklı büyükelçilerin atanmasına karar verildiği duyuruluyor. Mısır’la alt seviyede de olsa temaslar sürdürülüyor.
AK Parti iktidarı köprüleri attığı ülkelerle yine köprü kurmaya çalışıyor.
Ancak 11 yıldır ısrarla sürdürdüğü yanlış stratejinin dış ilgilerde yol açtığı ağır tahribatın kısa müddette giderilmesi, Suriye’de PKK devletçiği kurulması üzere somut sonuçları etkisiz kılması çok kolay görünmüyor.
