Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi dördüncü yılını doldurdu.
Türkiye’deki bu sistemin dünyada bir örneği yok.
Başkanlık sistemi demek de mümkün değil.
Başkanlık sistemleri sert kuvvetler ayrılığına dayanır.
Çok sıkı parlamento ve yargı kontrolü vardır.
Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde ise kuvvetler ayrılığı unsuru fiilen kaldırılmış durumda.
Bütün yetkileri elinde toplamış olan Cumhurbaşkanı üzerinde hiçbir kontrol yok.
Ne parlamento kontrolü var, ne yargı kontrolü var, ne medya kontrolü var.
Yürütme organının bütün yetkilerini elinde bulunduran Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tek karar verici pozisyonunda.
Her hususta Cumhurbaşkanı’nın tek başına karar verebildiği ve hiçbir kontrol düzeneğinin çalışmadığı cumhurbaşkanlığı –hükümet sistemi Türkiye için daha mı âlâ oldu?
Hayır. Tam tersine, her şey daha berbata gitti.
Kötüye gitmeye de devam ediyor.
Türkiye bugün cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçtiği 2018 yılından çok daha berbat durumda.
Hangi alana bakarsanız bakın.
CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut “Tek Adam Rejiminin 4. Yılı Raporu” hazırladı. Bu raporda Türkiye’nin temel alanlardaki makro göstergelerini karşılaştırdı. 2018 yılına baktığınızda göstergelerin tamamı 2022 yılında çok daha berbat.
Bulut’un hazırladığı ve Cumhuriyet’in haberleştirdiği rapora nazaran enflasyonun nereden nereye geldiğine bakalım.
2018 yılında yüzde 20,3 iken 2022 yılında TÜİK sayısıyla yıllık yüzde 78.85’e çıktı. Türkiye hayat pahalılığında Venezuela, Sudan, iflas etmiş Lübnan, savaştaki Suriye, Zimbabve’nin akabinde dünyada altıncı sırada.
Türkiye 2018’de dünyanın en büyük 17. iktisadı. 2021 sonu prestijiyle 21. sıraya düşmüş durumda. 2018 yılında 891.8 milyar dolar olan ulusal gelir 793 milyar dolara geriledi. Ulusal gelir, 98 milyar dolar kayba uğradı.
2018 yılında kişi başı ulusal gelir 10 bin 694 dolarken 2021 yılında 9 bin 374 dolara indi. Merkez Bankası, borçlar düşüldükten sonra net 36 milyar dolar rezerve sahipken, bu sayı tek adam rejiminin akabinde eksi 54.5 milyar dolara gerilemiş durumda.
2018 Haziran ayında 1 dolar 4.60 liraydı, bugün 17.21 lira. 1 Avro 5.35 liraydı bugün 17.56 lira.
2018 yılında akaryakıtın litresi 6.24 liraydı, bugün 25.32 lira. Motorinin litresi 5.69’dı bugün 24.74 lira.
2018 yılında 200 gram ekmek 1 liraydı, bugün 4 lira.
2018 yılında bir kilo kuşbaşı et 58 liraydı, bugün136 lira.
2018 sonunda Hazine’nin iç ve dış borçları toplam üçe katlandı. İç ve dış borç toplamı 2018 yılında 1 trilyon 67 milyar 115 milyon liraydı, bugün 3 trilyon 363 milyar 604 milyon lira. Vatandaşların 2018 Haziran ayı itibariyle bankalara olan borcu 526 milyar liraydı, bugün 1 trilyon 284 milyar lira.
İyiye giden bir gösterge var mı?
Yok.
Ayrıca Türkiye yalnızca iktisatta berbata gitmedi.
İnsan hakları, tabir ve basın özgürlüğü, demokrasi, laiklik, kadın-erkek eşitliği alanlarında eski Türkiye’den çok daha berbat durumda.
Seçmenin verdiği yetkinin tesiri dört yılda bu türlü oldu.